De wet van 21 december 2018, die op 27 januari 2019 van kracht is geworden, zet de behandeling tussen thuiswerk en werken op kantoor, en tussen structureel en occasioneel telewerk op gelijkere voet.
Telewerk is populair in de openbare sector. Meer dan een derde van de personeelsleden werkt minstens een dag per week thuis (of elders). Dat is meer dan in de privésector, waar dat cijfer slechts 15% bedraagt. De nieuwe wet is zowel van toepassing op personeelsleden van de openbare sector als van de privésector.
Ongeval thuis of op kantoor, geen onderscheid meer
Telewerk kan structureel zijn: een overeenkomst laat wekelijks een of meer terugkerende dagen thuis of op een andere plaats dan het kantoor werken toe. Ofwel occasioneel: zonder specifieke overeenkomst, maar toegestaan door de werkgever, bijvoorbeeld bij staking of slechte weersomstandigheden. De nieuwe wet maakt geen onderscheid meer tussen thuis of op kantoor werken noch tussen de types telewerk.
Structureel of occasioneel? De bewijslast van een arbeidsongeval zal enkel worden verlicht als een geschrift bestaat, ongeacht de vorm van communicatie, individueel of algemeen (bijvoorbeeld een nota aan het personeel, een huishoudelijk reglement, een newsletter, …).
Wat houdt het begrip arbeidsweg in voor de telewerker? Deze is voortaan gelijkgesteld in twee gevallen, ongeacht of er op kantoor of thuis wordt gewerkt. Eerste geval: een medewerker brengt zijn kinderen naar school? Het traject wordt erkend als arbeidsweg, of hij dat nu doet op weg naar kantoor of daarna terug naar huis rijdt om te telewerken. Hetzelfde geldt voor verkeersongevallen wanneer de medewerker 's middags een broodje gaat halen of buitenshuis gaat eten.
Een val van de trap, ja, van een ladder, neen
Een arbeidsongeval moet plaatsvinden in het kader van de arbeidsovereenkomst om als dusdanig te worden beschouwd. Een medewerker die op zijn dak kruipt, is dus niet gedekt. Een snijwonde tijdens het eten blijft aannemelijk, een boom zagen valt dan weer buiten de uitvoering van een opdracht van het type kantoorwerk. Met de voet blijven hangen in de stroomkabel daarentegen, kan ook gebeuren binnen in de overheidsinstelling en zal dus gemakkelijker worden erkend.
Vermijd valstrikken
Volgens de nieuwe wet kan een ongeval dat zich voordoet tijdens de uitvoering van het contract worden beschouwd als arbeidsongeval, zodra het recht op structureel of occasioneel telewerk is toegekend. Peter Van Driessche, verantwoordelijke van de entiteit Networks binnen de schadedienst Arbeidsongeval, licht toe: "Sommigen denken dat een bijvoegsel ondertekenen volstaat om problemen te vermijden. Dat klopt niet helemaal. Het is beter om aan uw personeel te vragen om de plaats van telewerk door te geven als deze verschilt van de woonplaats. Een eenvoudig mailtje vooraf aan de verantwoordelijke volstaat. Op die manier kan worden vermeden dat er te veel bewijsstukken moeten worden geleverd om aan te tonen dat het ongeval zich wel degelijk heeft voorgedaan tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst." De bewijslast blijft ten laste van het slachtoffer.
De keuze van de uurroosters is niet zonder belang, voegt Peter eraan toe. Door een uitgebreid uurrooster toe te passen, vermijdt u dat de aard van het ongeval verdacht lijkt, bijvoorbeeld wanneer de ijverige medewerker ’s avonds nog laat voor zijn computerscherm langdurig een verkeerde positie aanneemt.
De uitdaging in geval van telewerk bestaat erin te kunnen bewijzen dat het ongeval zich wel degelijk in de omschreven omstandigheden heeft voorgedaan. Ook de onmiddellijke aangifte aan de werkgever is aan te raden, bij voorkeur gestaafd met een getuigenis. "Maar de telewerker is vaak alleen. In dat geval kan hij een beroep doen op een onrechtstreekse getuige, bijvoorbeeld de buurman die hem 's morgens heeft gezien toen hij de brievenbus ging lichten. Enkel hij zal kunnen bewijzen dat hij op dat ogenblik nog niet gewond was".
Voorkomen is beter dan genezen, blijft onze favoriete slogan
40% van de ongevallen thuis is een val van de trap. Een verkeerde beweging maken, struikelen over een slecht geplaatste stroomkabel, uitglijden op een natte vloer en snijwonden tijdens het eten … ook dat zijn frequente gevallen.
De nieuwe wet verandert niet veel aan onze aanvaardingscriteria: we gaven al blijk van soepelheid in het kader van onze arbeidsongevallenverzekering.
We ondersteunen u ook graag in het voorkomen van risico's: een woning is van nature minder aangepast aan kantoorwerk dan uw professionele werkplek. Daarom stellen wij preventiemateriaal ter beschikking. Besteed aandacht aan het welzijn van uw medewerkers, zelfs buiten uw muren. Deel onze fiches uit en hang affiches op.