Schenken via een levensverzekering door middel van een bankgift heeft als groot voordeel dat je actief aan successieplanning doet, waardoor je dus vermijdt dat je naasten successierechten of schenkbelasting betalen.
Lees hier onze tips om de schenking met een bankgift gekoppeld aan een levensverzekering zo optimaal mogelijk te doen.
1) Hou de overschrijving bij een bankgift neutraal en vermijd schenkingsrechten
Een bankgift is een onrechtstreekse schenking. Als schenker maak je geld over van jouw bankrekening naar de bankrekening van de begiftigde, de persoon die de schenking ontvangt en aanvaardt. Bij de mededeling van de bankoverschrijving vermeld je best niks en zeker niet dat het om een 'schenking' of 'gift' gaat. Doe je dit wel, kan dit immers leiden tot een nietigverklaring van de schenking, omdat die dan zou worden gezien als een rechtstreekse schenking, wat enkel via notariële akte kan.
Met een onrechtstreekse schenking kan je bovendien vermijden dat je begiftigde schenkingsrechten moet betalen van en dus belastingvrij schenken, zowel in Vlaanderen en Wallonië weliswaar op voorwaarde dat de schenker niet binnen de verdachte periode overlijdt. Deze verdachte periode slaat op de periode van 5 jaar na de bankgift. Indien de schenker in deze periode overlijdt wordt wat geschonken werd alsnog fictief toegevoegd aan de nalatenschap voor de berekening van de erfbelasting. In Brussel is deze zogenaamde 'verdachte periode' beperkt tot 3 jaar.
2) Maak een schriftelijk bewijs op van de schenking
Wanneer je schenkt via een bankgift maak je best een schriftelijk document op nadat je de overschrijving hebt gedaan.
Een 'pacte adjoint' is een overeenkomst tussen de schenker en begiftigde die wordt opgemaakt als bewijs van de schenking zodra de schenking is gebeurd. Het wordt ook door beide partijen ondertekend. Met dit document wordt de schenking bevestigd, aanvaard en eventueel onderworpen aan bepaalde voorwaarden.
Een schenkingsvoorwaarde kan er bijvoorbeeld in bestaan om een clausule van conventioneel beding van terugkeer in het levensverzekeringscontract op te nemen waarmee je controle inbouwt over wat je schenkt (zie ook tip 4). De datum die vermeld staat in het pacte adjoint en die verwijst naar de bankoverschrijving, kan samen met een kopie van deze bankoverschrijving worden gebruikt om de datum van de schenking in het kader van een bankgift aan te tonen.
3) Wees je bewust van het reservatair erfdeel
Het wettelijk erfrecht bepaalt dat een bepaald deel van je erfenis sowieso is voorbehouden of gereserveerd voor je kinderen en de langstlevende echtgenoot. Dit wordt het reservatair erfdeel genoemd. De kinderen hebben bijvoorbeeld sowieso recht op de helft van je nalatenschap. Dat betekent ook dat je niet plots bijvoorbeeld 70% van je liquide middelen via een levensverzekeringscontract kan schenken.
Sinds 1 september 2018 worden schenkingen aan afstammelingen-erfgenamen (kinderen en kleinkinderen bij plaatsvervulling (*)) beschouwd als een voorschot op de erfenis, waardoor je dit bij overlijden van de schenker in de aangifte van de nalatenschap moet inbrengen om gelijkheid te bewaren tussen de (klein)kinderen. Je kan deze regel echter breken door expliciet te vermelden dat de schenking 'buiten erfdeel' gebeurt. Een schenking buiten erfdeel is een extraatje dat een schenker aan een begunstigde (vaak een kind) geeft, dat niet wordt verrekend met de toekomstige nalatenschap of het erfdeel van die persoon.
(*) Er is sprake van plaatsvervulling wanneer een bloedverwant die zelf zou geërfd hebben, reeds overleden is, wordt bestempeld als onwaardig om te erven of de nalatenschap heeft verworpen. Zijn plaats wordt dan ingevuld door zijn directe erfgenamen die samen dan het deel krijgen dat normaal aan hem of haar zou zijn toegekomen. Zo zullen de kleinkinderen van de erflater (bv. grootvader) samen de plaats invullen van hun vader (indien die overleden is, verworpen heeft of onwaardig is verklaard).
4) Bouw controle in over wat je schenkt via schenkingsclausules
'Gegeven is gegeven' wordt vaak gezegd als het gaat om schenkingen. Toch kan je via bepaalde clausules in je levensverzekeringscontract dat je hebt afgesloten na de bankgift een bepaalde controle behouden over het bedrag dat je hebt geschonken.
Met een clausule conventioneel beding van terugkeer zorg je ervoor dat het geschonken bedrag naar jou terugkeert mocht de begiftigde (verzekeringnemer en verzekerde van het contract) voor jou komen te overlijden. Dan betaal je ook geen successierechten op het bedrag dat je initieel hebt geschonken.
Als je als schenker door de verzekeringnemer wordt aangeduid als begunstigde (de persoon voor wie de schenking bedoeld is), kan je deze begunstiging aanvaarden waardoor de begiftigde die als verzekeringnemer het contract onderschrijft niet zomaar zonder je toestemming het contract kan wijzigen. Zo moet hij telkens je toestemming vragen om een aanpassing te doen zoals bijvoorbeeld de begunstiging wijzigen of een afkoop doen.
5) Geniet financiële gemoedsrust dankzij de last tot betaling van een lijfrente
Je wil schenken via een levensverzekering met bankgift, maar je vraagt je af of je wel zal rondkomen op je oude dag of je wil nog iets achter de hand houden voor mocht je plots wat extra geld kunnen gebruiken? Dan voeg je best een clausule schenking met last tot betaling van een lijfrente toe aan je schenkingsbewijsdocument. Zo leg je als schenker de begiftigde of ontvanger van de schenking een last op om jou als schenker een soort van regelmatig inkomen te betalen uit het geschonken bedrag.
Vaak wordt deze last tot betaling van een lijfrente qua bedrag wel beperkt, zodat de schenking het hoofddoel blijft van het levensverzekeringscontract.