Na maandenlange onderhandelingen heeft de federale regering een akkoord bereikt over de invoering van een meerwaardebelasting. In afwachting van de goedkeuring van de wetgevende teksten bieden we je een overzicht van deze nieuwe belasting, die normaal gezien op 1 januari 2026 in werking treedt.
Voor wie geldt de nieuwe meerwaardebelasting?
- Natuurlijke personen die Belgische rijksinwoners zijn (onderworpen aan de personenbelasting).
- Bepaalde rechtspersonen die onderworpen zijn aan de rechtspersonenbelasting, zoals vzw’s en andere verenigingen. Rechtspersonen die fiscaal erkend zijn en aftrekbare giften ontvangen, zijn uitdrukkelijk vrijgesteld.
- Vennootschappen die onderworpen zijn aan de vennootschapsbelasting en niet-residenten vallen buiten het toepassingsgebied van deze Belgische belasting.
Welke beleggingen vallen onder de meerwaardebelasting?
Vanaf 1 januari 2026 voorziet de nieuwe maatregel in een belasting van 10% op de gerealiseerde meerwaarde bij de verkoop van financiële activa in ruime zin: aandelen, obligaties, beleggingsfondsen, cryptomunten, fysiek goud, derivaten, beleggingsverzekeringen en spaarverzekeringen.
Beleggingsverzekeringen (tak 23) zonder fiscaal voordeel en niet-fiscale spaarverzekeringen (tak 21) vallen dus onder de nieuwe belastingregeling. Bij uitkering in geval van leven of bij afkoop van deze producten met een meerwaarde na 2025, zal de meerwaardebelasting van toepassing zijn.
De producten van de tweede en derde pijler zijn uitgesloten. Goed nieuws dus voor iedereen die spaart voor zijn pensioen via bijvoorbeeld een pensioenspaarverzekering, langetermijnsparen, een groepsverzekering of een pensioenspaarplan voor zelfstandigen (zoals de VAPZ, IPT of POZ). Zolang je investeert via deze fiscaal ondersteunde pensioenproducten, is er geen meerwaardebelasting verschuldigd.
Hoe wordt de meerwaardebelasting toegepast?
Vanaf 1 januari 2026 word je enkel belast wanneer je een meerwaarde realiseert op een van de betrokken beleggingen bij afkoop of uitkering bij leven. Enkel de meerwaarden opgebouwd na 31 december 2025 worden belast. Voor aankopen vóór 31 december 2025 heb je twee opties:
- ofwel wordt de waarde op 31 december 2025 als uitgangspunt genomen
- ofwel kies je voor de effectieve aankoopwaarde indien die hoger is (je mag deze waarde gebruiken tot en met 31 december 2030)
Uitzonderingen:
- De meerwaardebelasting is enkel van toepassing indien er geen roerende voorheffing wordt toegepast. Bij een spaarverzekering (tak 21) is er dus geen meerwaardebelasting gedurende de eerste acht jaar, behalve indien het contract een overlijdensdekking van 130% voorziet.
- De begunstigde bij overlijden betaalt geen meerwaardebelasting op het moment van overlijden.
Wat met de jaarlijkse vrijstelling op de meerwaardebelasting?
De wetgever voorziet een jaarlijkse vrijstelling van 10 000 euro per belastingplichtige, jaarlijks geïndexeerd.
Als je deze jaarlijkse vrijstelling niet volledig benut, mag je een deel ervan overdragen. Deze overdracht is beperkt tot 1 000 euro per jaar per belastingplichtige, gedurende maximaal vijf opeenvolgende jaren. Zo kan je een maximale vrijstelling van 15 000 euro bereiken.
Voor een koppel geldt dat elk persoon zijn eigen vrijstelling heeft. Het totale bedrag van de jaarlijkse vrijstelling kan dus oplopen tot 20 000 euro per jaar (of 30 000 euro voor koppels die de vrijstelling vijf jaar lang niet hebben gebruikt).
Wie int de belasting op meerwaarden?
Bij afkoop of uitkering bij leven wordt de belasting automatisch aan de bron ingehouden door de verzekeraar.
Let op: deze inhouding houdt geen rekening met de vrijstelling van 10 000 euro, wat soms kan leiden tot een te hoge belastinginhouding. Als je van deze vrijstelling gebruik wil maken, moet je zelf actie ondernemen en een terugbetaling aanvragen via je belastingaangifte.
Je kan ook expliciet aan de verzekeraar vragen om geen inhouding te doen, de zogenaamde opt-out. Als je voor deze optie kiest, ben je verplicht om de meerwaarde zelf aan te geven in je belastingaangifte. Op die manier wordt de vrijstelling van 10 000 euro onmiddellijk verrekend bij de berekening van de belasting op de meerwaarde.
Kortom, ook al moeten bepaalde details nog worden verduidelijkt bij het finaliseren van de wetgeving, het is belangrijk dat je je als belegger begint voor te bereiden op de inwerkingtreding van deze nieuwe meerwaardebelasting, die gepland staat in 2026. Het kan ook nuttig zijn om je verzekeringsmakelaar of financieel adviseur te raadplegen om je portefeuille te optimaliseren, gebruik te maken van eventuele vrijstellingen en de duurzaamheid van je beleggingen beter te beschermen in het licht van deze wetgevende evoluties.
Dit artikel zal worden bijgewerkt zodra officiële informatie of aanvullende verduidelijkingen beschikbaar zijn.
