Medex brengt eerste studie over arbeidsongevallen uit. Verbazing bij Cindy Gribomont van Medex
‘Ik verwachtte een algemene daling van het aantal ongevallen’
Van de 203.000 arbeidsongevallen die elk jaar gemiddeld in België worden geteld, hebben er 41.000 betrekking op overheidsinstellingen. Een cijfer dat een nationaal onderzoek verdiende. Daarvoor werd Medex ingeschakeld, de instelling die door de overheidswerkgever verantwoordelijk is voor de medische expertise en de vaststelling van schade die ambtenaren in het kader van hun opdracht hebben geleden. Deze eerste barometer loopt van 2016 tot 2021 en sluit aan bij de studies die Medex eerder al voerde naar de afwezigheidsgraad.
De grootste verrassing
Cindy Gribomont, Diensthoofd Evaluatie lichamelijke schade bij Medex : "Ik verwachtte een algemene daling van het aantal ongevallen in alle activiteitsdomeinen die in 2020/2021 verplicht werden om aan telewerk te doen. In werkelijkheid was die daling niet zo sterk. Ook de verschuiving van de arbeidsongevallen naar telewerksituaties is klein".
"We kunnen dit wellicht toeschrijven aan het specifieke werk dat eigen is aan de publieke sector: meer administratieve functies die het behoud van een fysieke aanwezigheid, van een dienst ter ondersteuning van de bevolking en van de afwezigheid van economische werkloosheid vereisten. De daling is daardoor meer uitgesproken in de privésector, die meer getroffen werd door het gedwongen stopzetten van het werk", aldus Dave Verschueren, Technisch Expert Schadegevallen bij AXA.
Daarnaast hebben ook de weersomstandigheden in de winter van 2019 een onvermijdelijke impact gehad op de ongevallen, zowel wat betreft de medische kosten als het volume te verwerken dossiers. "Sneeuw, ijzel en mist ... de maand januari 2019 bezet maar liefst vier plaatsen in de top tien van meest ongevalrijke dagen", geeft Cindy ons een kijkje in de eerste verzamelde cijfers.
We komen wellicht uit een periode van onderaangifte
Tussen 2016 en 2019 was het aantal ongevallen al aan het stijgen. Hoe komt dat? Een eerste keerpunt deed zich voor in 2014 wanneer Publiato, het elektronische platform voor de aangifte van arbeidsongevallen, aangiften op papier niet langer aanvaardt. Het resultaat is positief: opgeschoonde en betrouwbaar gemaakte gegevens, gesystematiseerde inzameling en snellere verwerking van de gegevens.
Cindy Gribomont: "Werknemers zijn ondertussen ook beter geïnformeerd en doen bijgevolg meer aangifte dan vroeger. Ik zou deze evolutie zeker niet toeschrijven aan een verhoogd risico, ook al wordt de spanning in de samenleving steeds voelbaarder (coronacrisis, inflatie)".
De relatie tussen de overheid en de burger staat onder druk en leidt tot vormen van agressiviteit of bedreigingen tegenover de ordediensten of zorgteams. Een sfeer die we ook terugzien in het onderwijs, waar bepaalde reacties tussen leerlingen/leerkrachten/ouders de grenzen van het aanvaardbare overschrijden en een bron vormen van psychische incidenten of lichamelijke schade."
Het hogere aantal aangiften, te wijten aan beter geïnformeerde slachtoffers en de verandering bij Publiato, kan een verklaring zijn voor de daling van de gemiddelde ernst van de letsels: ongevallen die, in tegenstelling tot vroeger, nu dus wel aan de oppervlakte komen, met een impact op de statistieken", redeneert Cindy Gribomont.
Hogere kosten maar minder ernstige verwondingen ...
"Tussen 2017 en 2020 breidt telewerk uit - 1 à 2 dagen/week - en worden de verplaatsingen beperkter", legt de verantwoordelijke van Medex uit. "Ik had verwacht dat telewerk (en dus minder woon-werkverkeer) een positief effect zou gehad hebben op het risico op arbeidswegongevallen, maar dat was niet echt het geval. Toch, verklaart Cindy Gribomont, is het ook mogelijk dat er in het verleden fouten zijn geslopen bij het invoeren van de aard van het ongeval. Slachtoffers wendden zich vroeger immers vaker tot hun ziekenfonds om hun kosten te laten terugbetalen."
Dave Verschueren: "Ik sluit me aan bij deze conclusie van Medex. Letsels die het gevolg zijn van verkeersongevallen genezen minder snel, vergen meer zorg en brengen meer kosten met zich mee. De stijging van de kosten heeft daarnaast ook te maken met de invoering van nieuwe medische behandelingen (complexere technieken, duurder medisch materiaal en prothesen).
Volgende studie?
Na deze eerste studie blijft Cindy Gribomont nog met een aantal vragen zitten: "Zullen we in 2023 of 2024 het effect van de pandemie en het hybride werken op de arbeidsongevallen kunnen vaststellen? Ik ben benieuwd ... Maar ik merk het nu al, de crisis heeft voor verandering gezorgd. De initiatieven van de grote werkgevers uit de publieke sector om de aangiften en de opvolging ervan dankzij onlinetools te versnellen, gaan zeker een impact hebben."
Een volgende analyse per type werkgever, per beroep, per functie… zou belangrijke zaken aan het licht kunnen brengen: "We stellen bijvoorbeeld vast dat hoe ouder we worden, hoe meer risico's bepaalde taken inhouden", besluit de verantwoordelijke.
Hoe kan ik mijn personeel beschermen tegen risico's, bijvoorbeeld door de arbeidsomstandigheden van 60-plussers aan te passen, de verplaatsingen bij slechte weersomstandigheden te beperken, de veiligheid van tweewielers aan te pakken, enz.
AXA is uw partner op het vlak van risicobeheer en geeft u gebruiksklaar preventiemateriaal. Deel het gerust met uw personeel:
