Wordt je kind of iemand uit je omgeving gepest op school? Deze situatie is helaas allesbehalve zeldzaam: elk jaar worden heel wat leerlingen ermee geconfronteerd. In dit artikel ontdek je welke hulpbronnen beschikbaar zijn, welke acties op school worden ondernomen en welke sensibiliseringscampagnes — zoals STIP IT en HOPE – bijdragen tot een mentaliteitsverandering.
Pesten op school: wat houdt het in?
Volgens de Vlaamse overheid Opent in een nieuw tab en de Federatie Wallonië-Brussel Opent in een nieuw tab is pesten op school een vorm van geweld die:
- herhaaldelijk voorkomt
- intentioneel is
- gekenmerkt wordt door een machtsonevenwicht
Pesten kan fysiek, verbaal, sociaal of digitaal zijn (zoals cyberpesten) en gebeurt vaak buiten het zicht van volwassenen.
Het fenomeen neemt toe en wordt steeds vaker onderzocht. Ontdek de kerncijfers in ons artikel dat hieraan gewijd is.
Pesten op school: welke hulpbronnen zijn er?
Wordt je kind of iemand uit je omgeving gepest? Wees gerust: je staat er niet alleen voor. In België zijn er verschillende betrouwbare en toegankelijke instanties om pesten te melden en gratis ondersteuning te krijgen:
- Awel Opent in een nieuw tab (102): gratis en anonieme hulplijn voor jongeren, met chat, forum en online advies
- Zelfmoordlijn Opent in een nieuw tab 1813: hulplijn voor jongeren in psychische nood, ook bij pesten
- Centrum voor leerlingenbegeleiding Opent in een nieuw tab (CLB): psycho-medisch-sociale centra aanwezig in elke school
- JAC – Jongerenadviescentrum Opent in een nieuw tab: brede ondersteuning voor jongeren van 12 tot 25 jaar (welzijn, school, gezin, pesten)
- Unia Opent in een nieuw tab: voor gevallen van discriminerend pesten (racisme, homofobie, …)
Daarnaast ontwikkelen organisaties zoals Allesoverpesten Opent in een nieuw tab en Kies Kleur tegen Pesten Opent in een nieuw tab tools en materialen om pesten aan te pakken.
Deze hulpbronnen zijn beschikbaar voor iedereen: ouder, leerkracht, leerling of getuige. Aarzel niet om ze te gebruiken: ze zijn er om je te helpen.
Hoe gaan Nederlandstalige scholen om met pesten?
Sinds 2023 worden Nederlandstalige scholen actief ondersteund in de strijd tegen pesten. Deze maatregelen zijn niet louter theoretisch: ze creëren een omgeving waarin leerlingen kunnen praten, gehoord worden en beschermd zijn.
In Vlaanderen en Brussel wordt een verplicht antipestbeleid uitgerold in alle scholen. Dit plan, gesteund door minister van Onderwijs Zuhal Demir, voorziet:
- Een duidelijk meldsysteem, zodat leerlingen weten bij wie ze terechtkunnen
- Actieve betrokkenheid van leerlingen via projecten zoals De Conflixers of leerlingenraden
- Integratie van pesten in het schoolcontract, waardoor de onderwijsinspectie kan nagaan of scholen effectief actie ondernemen
- Tools zoals de Antipestslang, een educatieve poster die alle stappen van een goed antipestplan visualiseert
Het doel? Elke school verantwoordelijk en proactief maken, met een helder, participatief en duurzaam kader tegen pesten.
Inspirerende sensibiliseringscampagnes in België
Naast de acties op school spelen ook initiatieven uit het middenveld een belangrijke rol in de strijd tegen pesten.
Sensibiliseringscampagne STIP IT
STIP IT is een campagne die in 2012 werd gelanceerd door de VRT en Kies Kleur tegen Pesten. Elk schooljaar worden leerlingen uitgenodigd om vier stippen op hun hand te tekenen als teken van verzet tegen pesten.
Deze vier stippen staan voor persoonlijke engagementen:
- Ik doe niet mee aan pesten
- Ik praat erover als pesten me verdrietig of bang maakt
- Ik sluit niemand uit: iedereen hoort erbij
- Ik kom op voor wie gepest wordt
Sinds september 2025 is AXA partner van STIP IT, om deze inspirerende campagne meer zichtbaarheid te geven en de mentaliteit rond pesten te helpen veranderen.
Preventiecampagne HOPE (Wallonië-Brussel)
Aan Franstalige kant lanceerde de RTBF in 2024 de campagne HOPE Opent in een nieuw tab, een initiatief dat vergelijkbaar is met STIP IT.
Wat betekent HOPE?
H – Harceler, ce n’est pas OK / Harcelé.e, tu n’es pas responsable ! (Pesten is niet oké / Word je gepest? Jij bent niet verantwoordelijk!)
O – Oppose-toi et Ose en parler, je t’écouterai / Nous t’écouterons. (Verzet je en durf erover te praten, ik luister naar je / Wij luisteren naar je.)
P – Prends les devants. (Neem initiatief.)
E – Ensemble, nous pouvons dire STOP. (Samen kunnen we STOP zeggen.)
In 2025 namen meer dan 400 Franstalige basisscholen deel aan workshops, ondertekenden een charter en vormden “kettingen van hoop” om leerlingen bewust te maken van de gevaren van pesten. De campagne krijgt steeds meer steun, ook van koningin Mathilde Opent in een nieuw tab
Wil je meer weten? Ontdek de cijfers en signalen van pesten in dit artikel.
