Dankzij de teleconsultatieplatformen die de laatste jaren op de markt zijn verschenen, wordt het steeds gebruikelijker om een arts te raadplegen zonder naar de dokterspraktijk te hoeven gaan. Wat kost deze geneeskunde op afstand?
Niet weg te denken uit de medische zorg
Tijdens de coronapandemie organiseerden de overheid en de medische wereld online consultaties om fysiek contact te vermijden. Daardoor werd met een tijdelijke tussenkomst van het ziekenfonds een globaler mechanisme opgezet, dat zich uitbreidde tot psychologen, psychiaters, kinesisten, logopedisten, ...
In Nederland geeft het Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg aan dat de consultatie via videoconferentie vandaag 64% van het gebruik in digitale gezondheid vertegenwoordigt, een tendens die nog verder zal uitbreiden.
In België bevestigt de Nationale Raad van de Orde der Artsen in een officieel advies dat teleconsultatie een onmisbaar element is in het huidige zorgaanbod, als aanvulling op het fysieke bezoek. Het biedt een doeltreffend antwoord op de lange wachttijden, de overbelasting van de wachtdiensten, de schaarste aan artsen of de overvloed aan administratieve taken.
Bewijs van deze evolutie: teleconsultatie wordt vandaag gezien als een vaardigheid die moet worden aangeleerd in de faculteiten geneeskunde, op vraag van de geneeskundestudenten zelf. Evenwijdig daarmee blijkt uit een recente enquête dat 40% van de deelnemers geïnteresseerd is in consultaties op afstand met een huisarts.
Wettelijk kader en terugbetaling door het ziekenfonds
Sinds augustus 2022 erkent het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) teleconsultatie officieel in het Belgische zorgsysteem. Er bestaat een duidelijk wettelijke kader en een terugbetalingssysteem, in navolging van verschillende andere Europese landen.
Sindsdien kan je dus, zo vaak als nodig is, telefonisch of per video, overleg plegen met:
- een professional met wie je al een therapeutische relatie hebt omdat je haar/hem onlangs hebt geraadpleegd of zij/hij je globaal medisch dossier beheert
- een specialist die een andere arts je heeft aanbevolen
- een algemene huisartsenpost
Teleconsultaties worden grotendeels terugbetaald door het ziekenfonds, voor zover aan de voorwaarden is voldaan. De kostprijs van een consultatie op afstand bedraagt doorgaans om en bij de 20 euro, met gedeeltelijke of volledige terugbetaling naargelang je patiëntenstatus en de overeenkomsten tussen je zorgverlener en de ziekteverzekering. De regering werkt nog aan de invoering van een definitief model voor de organisatie en financiering van consultaties op afstand, met name voor huisartsen.
Een gebruik dat zal blijven bestaan
In 2025 is teleconsultatie een geloofwaardige optie geworden voor veel patiënten, met name in landelijke gebieden of wanneer het moeilijk is om zich te verplaatsen. Het is zeker geen vervanging voor een lichamelijk onderzoek, maar vormt in veel situaties een doeltreffend alternatief, met name voor:
- opvolging van chronische aandoeningen
- analyse van medische resultaten
- voorschrijven of vernieuwen van een behandeling
- psychologische consultatie of mentale ondersteuning
Digitale geneeskunde, waarvan teleconsultatie een belangrijke pijler is, verandert onze relatie tot de gezondheidszorg ingrijpend. Ze biedt meer flexibiliteit, snelheid en in sommige gevallen vertrouwelijkheid. Op voorwaarde dat het gebruik binnen bepaalde grenzen blijft en de menselijke band centraal blijft staan, zou deze vorm van consultatie voor steeds meer Belgen wel eens een reflex kunnen worden.
