In een familiebedrijf speelt de partner vaak een belangrijke maar 'onzichtbare' rol. Het statuut van meewerkende echtgenoot biedt drie voordelen: het werk wordt officieel erkend, het biedt volledige sociale bescherming en uw zaak wordt er sterker van. Hieronder leggen we uit hoe dit statuut werkt in België en waarom het zo belangrijk is geworden.
De meewerkende echtgenoot, een pijler in de horecasector
Dit statuut is niet zomaar een futiliteit. In 2023 waren er in België ongeveer 21.000 meewerkende echtgenoten Opent in een nieuw tab, met een opmerkelijke vertegenwoordiging in de horeca. In die sector, die grotendeels bestaat uit kleine familiebedrijven, is de samenwerking tussen man en vrouw vaak de hoeksteen van het succes. Die rol erkennen en beschermen is dus niet alleen een wettelijke verplichting, het is ook een factor van stabiliteit en duurzaamheid voor uw onderneming.
Wat is een 'meewerkende echtgenoot' volgens de wet?
Het statuut van meewerkende partner is specifiek ontworpen voor de echtgenoot of de wettelijk samenwonende partner van een zelfstandige die regelmatig meewerkt in het bedrijf en geen eigen inkomen heeft uit een andere beroepsactiviteit. Concreet: de persoon die een handje toesteekt in de zaal, de boekhouding doet, zich bezighoudt met de leveranciers ...
Een kostbare hulp, maar die zonder statuut geen sociale rechten heeft.
Sociale inschrijving: een verplichting, geen optie
Dit is het belangrijkste punt. Als uw meewerkende partner geboren is na 1 januari 1956 moet hij/zij sinds 2003 verplicht aangesloten zijn bij een sociale verzekeringskas. Het is niet langer een keuze. Die verplichting werd in het leven geroepen om een einde te maken aan onzekere situaties, waarin de partner totaal geen bescherming genoot in geval van ziekte, scheiding of faillissement van het bedrijf. Zonder die bescherming loopt niet alleen uw partner, maar ook uw bedrijf het risico op dure regularisaties bij een controle.
In de praktijk: welke rechten ontstaan door dit statuut?
Tegen betaling van sociale bijdragen (berekend op de inkomsten van de zelfstandige) bouwen meewerkende echtgenoten een persoonlijke en volledige sociale bescherming op. Het is geen 'luxeverzekering', het zijn fundamentele rechten:
- Een persoonlijk pensioen: elk kwartaal waarin ze een bijdrage betalen, telt mee voor hun toekomstig wettelijk pensioen.
- Ziekte-invaliditeitsverzekering: hun kosten voor gezondheidszorg worden terugbetaald en ze worden vergoed bij arbeidsongeschiktheid of invaliditeit.
- Recht op zwangerschapsverlof en moederschapshulp.
- 'Overbruggingsrecht': tijdelijke financiële hulp in geval van gedwongen onderbreking van de activiteit (faillissement, grote crisis ...).
Arbeidsongeval of ongeval op het werk? De nuance van de BA-verzekering
Het sociaal statuut beschermt meewerkende echtgenoten als persoon (hun gezondheid, hun pensioen). Een arbeidsongevallenverzekering voor bedrijfsleiders kan ook dekking bieden voor de baas (en diens meewerkende echtgenoot) tegen de gevolgen van een arbeids- of privé-ongeval.
Maar het is ook belangrijk om te denken aan schade die per ongeluk aan derden wordt veroorzaakt (een klant die uitglijdt, een schotel die omgestoten wordt ...). Daarom is het van groot belang dat u nagaat of uw verzekering burgerrechtelijke aansprakelijkheid (BA) uitbating iedereen dekt die in uw zaak werkt, ook de meewerkende partner. Een telefoontje naar uw verzekeraar of verzekeringstussenpersoon volstaat om dat te bevestigen en het contract indien nodig aan te passen. Een essentieel punt voor een volledige bescherming van uw zaak.
